Camille Saint-Saens: Samson and Delilah (2007)

Cast: Samson (Charles Alves da Cruz), Delila (Klara Uleman (NL)) , High Priest (Peter Michailov), Abimelech (Murad Amirkhanian), Old General (Vincent Le Texier), Messager (Charlotte Besijn; voice : Maaike Widdershoven (NL)), Philistine 1 (Wil v.d.Meer (NL)), Philistine 2 (David Levi), Orchestra Aukso Poland, Chorus Camerata Silesia The Katowice City Singers' Ensemble (PL), Dvid levi (conductor).

Director/Producer: (Corina van Eijk)

Crew: Camera (Tinus Holthuis), Art Direction (Jolanda Lanslots), Costumes (Pieter van Rooy), Make-up (Saskia Ellemeet), Editor (Synco Schölvinck), Sound production (Attie Bauw)

Filmed in 16:9 format

Subtitles: Dutch

Downloable in .avi format here

INTRO

Voor de 15-jarige Lustrumeditie van Opera Spanga uit 2007 waren de verwachtingen hooggespannen. Liefst twee producties stonden er op stapel, Camille Saint–Saëns Bijbelse opera Samson and Delilah en Gods Videotheek.

De Samson and Delilah verfilming werd direct na de opvoering van Gods Videotheek op een reusachtig filmdoek wordt vertoond. Net als bij Rigoletto het geval was, is het werk er al eerder opgevoerd geweest en had Van Eijk dus de nodige ervaring met de haken en ogen van de regie binnen deze monumentale opera. Ze heeft gekozen voor een quasi realistische setting, waarbij het werk zich afspeelt in een legerbasis in de woestijn. Zoals het eruit zou zien als de protagonisten vandaag de dag hadden geleefd. Natuurlijk, de basis krijgt bezoek van dames in kleurrijke kostuums, de heren zijn larger dan life en de verleidster Delilah heeft bijkans een bepaalde tekst op haar voorhoofd getatoeëerd staan. Dat zijn een paar karakteristieken die dit tot een typische Spangafilm maken. Ook hier veel oog voor detail en grensverleggend theater, wederom spectaculair gefilmd. De geluidseffecten zullen liefhebbers wel blijvend in kampen verdelen (kunstmatige galm, stemvervorming en ingemengde omgevingsgeluiden) maar Van Eijk laat over haar beweegredenen geen misverstand bestaan:

'Opera kan alleen in leven worden gehouden door producties te creëren die levend zijn. Ik zoek een geloofwaardige speelstijl met karakters van vlees en bloed. Een Samson en een Delilah die voor een modern publiek herkenbaar zijn. Ik wilde een film maken die ontroert en onthutst, vol levensadem. Geen oubollige toestand kortom. Ik kan natuurlijk niet over mijn eigen producties oordelen, maar ik merk toch graag op dat Spanga een aanmerkelijk jonger publiek aanspreekt dan de gemiddelde operavoorstelling waar ook ter wereld.'

KORTE INHOUD

Samson, leidt zijn volk keer op keer tot de overwinning. Hij lijkt te beschikken over een onuitputtelijke kracht. Maar waarom beeft hij? De ogen van Delilah zijn gericht op zijn rillende rug. De held weet, eenmaal gevangen door die ogen, die hij liefheeft; zal hij voorgoed verloren zijn. Delilah weeft ingenieus aan haar vrouwelijk web. Maar met een bijna bovenmenselijke inspanning weet hij zich uit de cirkel van haar aantrekkingskracht los te maken. Hij walgt van Delilah en van haar volk, de losbandige Filistijnen. Hij rent en rent zo ver mogelijk uit haar ban vandaan.

Delilah, zelden was een vrouw zo zeker van haar onweerstaanbaarheid, wacht op Samson in de vallei van Sorek.

Niet Samson maar High Priest of Dagon (aanvoerder van de Filistijnen) verschijnt. Ook hij is gevoelig voor haar zinnelijkheid, pookt het vuur van haar haat jegens Samson op. Hij beledigt haar door aan haar vrouwelijke macht te twijfelen. Is zij wel in staat om in haar eentje Samson en daarmee alle Hebreeërs te verslaan? Hij laat haar alleen.

De nacht bezit een stilte die oneindig lijkt. In de verste verte geen teken van leven. Haar trotse lippen trillen. Zal Delilah, met haar ongeëvenaarde schoonheid, voor altijd alleen zijn in de nacht.

Hoe Samson ook probeert Delilah uit z'n leven te bannen, het lukt hem niet. Hij wordt buiten de wil van zijn geweten om naar Delilah gedreven. Hij moet haar zien. Zij moet weten dat hij de liefde die hij tot zijn God ervaart niet met haar kan delen. Ze lacht hem uit. Daagt hem uit en tergt zijn niet te stelpen verlangen. Ze speelt met hem, wreed, als een kat met een muis. Ze overmeestert hem met haar charme en ontfutselt, in het heetst van het liefdesspel, zijn geheim. Zijn kracht verdwijnt meteen, machteloos is hij de speelbal van zijn vijand.

Samson, onteerd door de Filistijnen en vol walging naar zichzelf, daar hij zijn hemelse God heeft verruild voor zijn aardse lust tot Delilah, is verworden tot een vlek, tot zijn eigen schaduw.

Delilah benut iedere gelegenheid om, ter meerdere eer en glorie van zichzelf en ten over staan van haar hele volk, Samson te vernederen. Te midden van zijn overwinnaars wordt Samson bespot en bespuugt. Hij richt zich, met alle kracht die nog in zijn geschonden donder aanwezig is, tot zijn God.

KARAKTERS

Samson de door God uitverkoren redder des volks, zou een man van geest willen zijn, van geest zonder vlees en bloed. Zijn vurige wens spreekt van een vurig gemoed. Van een vurige dorst die hij niet anders dan bij de verkeerde kan lessen.

Bij Delilah trillen haat en liefde op dezelfde frequentie. Het omschakelen van het een naar het ander kost haar niet alleen geen enkele moeite, ze beseft het niet eens. Liefde en haat zijn in haar versmolten en wraak is hun enig kind.

High Priest of Dagon is de slavendrijver van de ziel. Mocht er ergens zicht op vrede zijn, komt er lava uit zijn mond.

•
SAMSON AND DELILAH IN DE PERS

'Spanga heeft een eigen en unieke status verworven dankzij de altijd interessante en dwarse ensceneringkunst van Corina van Eijk, die hier opnieuw met succes wordt uitgebuit.'

NRC Handelsblad - juli 2007

'Deze Samson is spannend als een film en vervoerend als een opera.'
Select, een keuze uit het recente aanbod van kunst&cultuur.

HP/De Tijd - augustus 2007

'Er wordt uitstekend gespeeld en gezongen en het ziet er allemaal moorddadig gaaf uit'.

Volkskrant - juli 2007

'De dialogen en gebaren zijn grotesk, waardoor deze prachtig gezongen opera niet aan iedereen besteed zal zijn. Maar wie daar doorheen kan kijken wacht een bijzonder verleidelijke film.'

'Welllustig' is het woord waar Samson and Delilah misschien nog het beste mee samengevat wordt, masochistische porno voor een intellectueel publiek'.

NL 20 Uitmagazine - augustus 2007

'In de handen van Corina van Eijk is een negentien-eeuwse Franse opera een eigentijds oorlogsdrama geworden, dat geen moment zijn kracht verliest. Er wordt voortreffelijk gezongen en geacteerd, de muziek van Saint-Saens komt volledig tot zijn recht en de enscenering maakt duidelijk dat er sinds de Bijbelse tijden in de wereld niet zoveel veranderd is'.

Parool - augustus 2007

'Met Samson and Delilah wilde Opera Spanga een pakkende film maken voor een breed publiek. Een opera vol levensadem. Daar is ze beslist in geslaagd'.

Gaykrant - juli 2007

'Na Rigoletto levert Corina van Eijk opnieuw een operafilm van hoog niveau af'....'maakt eens te meer duidelijk dat de verbeeldingskracht van Van Eijk ook in de film geen grenzen kent'.

Leeuwarder Courant - juli 2007

'De regisseuse van opera Spanga voegde met deze verfilming een nieuw dieptepunt toe aan haar toch niet geringe lijst opera-verkrachtingen.' 'Van Eijk, opera's eigen Jezebel, heeft in deze bijbelse opera natuurlijk de bijbel aan haar zijde....' 'Later als Dalila zingt: 'Reponds a ma tendresse' duikt Samson meteen in haar kruis en zingt tussen het beffen door 'Dalila, je t'aime'.'

Trouw - juli 2007

'.... dat resulteerde in een van de meest oorspronkelijk operatradities van Nederland.' 'Het resultaat van dit alles is een typisch Spangaproduct geworden, een operafilm met beklemmende, levensechte en uitdagende beelden.'

Den Haag Centraal - augustus 2007