OPERAGEZELSCHAP
Opera Spanga

Opera Spanga is een eigenwijs operaproductief dat opereertin en vanuit het Friese dorpje Spanga. Het onderscheid zich sinds een eerste L'elisire d'Amore uit 1989 in de achtertuin van oprichtster , regisseuse en festivalleidster Corina van Eijk door een volstrekt eigen, tegendraadse benadering van het fenomeen opera. 26 producties verder wordt momenteel ondanks gestaakte subsidies gewerkt aan de première van Romeo en Julia, medio juli 2013. Over de ins en outs van opera Spanga hieronder de visie van Van Eijk, alsmede een chronologie, cds/dvds & exclusieve downloads in samenwerking met 401DutchOperas.nl.

Volgens Van Eijk – en wij kunnen dit beamen – zet Opera Spanga zich in om van opera een springlevende kunstvorm te maken. De termen 'liefde en respect voor het werk van menig componist' staan zoals overal ook in Spanga voorop, alleen... hanteert men daar een wel heel bijzondere invulling van deze begrippen; onorthodox en risicovol zijn bijna understatements bij Spanga's roemruchte ensceneringen van erkende meesterwerken, gedurfde wereldpremières en spraakmakende operafilms. Oprichter, festivalleider en regisseur Corina van Eijk:

'De juiste vitaliteit bereiken wij enerzijds door Grand Opera's een fractie of meer van 'kleur' te veranderen, waardoor muziek en thema actueel worden. Daarnaast dragen wij ook bij aan een levende operacultuur door nieuwe opera's te creëren. Wij maken voorstellingen die aan Spanga gebonden zijn én mobiele voorstellingen op niet voor de hand liggende locaties: midden in de stad, kerken , musea, historische locaties. De keuzes van de locaties gekoppeld aan mijn weerspannige regies zorgen ervoor dat we de operaliefhebber weten te prikkelen en een jong publiek enthousiast maken.'

Lef

Voor de een een godspe, voor de ander een verademing is de durf waarmee bovenstaande wordt gerealiseerd. Niet zelden, als in Falstaff Revisto of Donna Giovanna worden partituren gedecomponeerd. Van Eijk:

'Wij tonen onze lef door opera's te her-instrumenteren of nog een stap verder, echt te 'decomponeren' zoals dat in de productie van Falstaff Revisto en de verfilming van Donna Giovanna is gebeurd.'

Van Eijk haalt haar schouders op over incidentele kritiek van meer traditiegetrouwe operaliefhebbers of de raad van Cultuur die na vele jaren ondersteuning eind 2012 besloot de subsidie te schrappen:

'We geven compositieopdrachten, we verbinden professionals met jonge musici en amateurs. Wij maken als enig operagezelschap in ons land operafilms. Die operafilms zijn te zien op filmfestivals in binnen- en buitenland en op de nationale (NTR, Omrop Fryslân, BravaNL, Cultura) en internationale televisie. Tevens is er nationale en internationale dvd verkoop. Niemand hoeft naar Spanga te komen, maar wij bieden een echt alternatief voor de operaliefhebber die geïnteresseerd is in een eigen visie op het fenomeen opera. Onze producties zijn altijd aangepast aan de tijd en de plot wordt belicht vanuit een complete andere invalshoek dan je gewend bent. Spanga abonnees ervaren dat doorgaans als verfrissend.'

Signatuur

Van Eijks 'andere invalshoek' heeft doorgaans een verbindend element, namelijk dat de verborgen erotiek die in menig opera sluimert naar voren wordt gehaald. Dit gebeurt nooit plat of omwille des vlezes, maar altijd vanuit een psychologische achtergrond die clichés als het ware omdraait: vrouwen worden mannen, mannen vrouwen of krijgen elkaars negatieve of als positief ervaren seksuele eigenschappen, waardoor een vraagteken ontstaat. Van Eijk:

'De levensader, de bron, de seksualiteit, waar alles uit voortkomt, die in ons leven onmiskenbaar een rol speelt, is in het leven van de personages in onze opera's zichtbaar aanwezig. De personages zijn mensen van vlees en bloed: zinnelijk, onzinnelijk, om van te walgen, om van te houden. De beladen thematiek van de opera's krijgt bij ons altijd een menselijke maat. Om dit tot stand te brengen schuwen wij geen stijlmiddel. Soms zijn we cartoonesk, soms tonen we de obsessieve kant van seksualiteit, soms schuurt het tragische tegen het lachwekkende aan. Een groot voorbeeld hierin is Shakespeare. Als geen ander balanceert hij bekwaam op het dunne koord van het subtiele en het vulgaire, het tragische en het sentimentele, de hilariteit en de ernst.'

Humor als middel tot doel

De techniek is daarbij een middel tot doel, zegt Van Eijk: 'De videobeelden in onze voorstellingen zijn geen decoratieve elementen maar belangrijke participanten. Perfectie in detaillering en visualisering van het ritme zijn voor de balans tussen humor en drama onontbeerlijk.

Wie naar Spanga trekt in de verwachting op enigerlei wijze eens heerlijk onderuit te kunnen gaan hangen komt soms van een koude kermis thuis. De ene keer regent het in de Friese weide, de andere keer moet per fiets van locatie A naar B worden gereden. Van Eijk:

'Bij ons is alleen de onvoorspelbaarheid voorspelbaar. We deinzen er niet voor terug het publiek met onbehaaglijke gevoelens de tent uit te laten gaan.'

Opera Spanga begint waar anderen ophouden

Dat laatste is natuurlijk niet het doel. Zoals u kunt lezen in ons live verslag van Caroline Ansinks Stuyvesant Zero en Floris van Bergeijks Donna Giovanna drive in road operafilm, beide uit 2012, valt er voor de liefhebber van eigentijds en onvoorspelbaar juist volop te genieten. Het is niet voor niets dat wij Opera Spanga op deze website vrij vurig promoten. Niet omdat andere gezelschappen, die hier hopelijk snel eveneens een eigen plaats zullen vinden, minder goed zijn. Maar wel omdat Spanga een unieke aanvulling op het gangbare opera-aanbod vormt. Het heeft een eigen signatuur en begint daadwerkelijk precies daar waar de rest ophoudt. Het is speels eigenwijs en gedurfd progressief maar zonder al te zware pretenties. Het accent ligt op de knipoog, niet op het verbeteren van de wereld. Dit geheel in lijn met de operaklassieker van Verdi, Falstaff, die ooit de wijze woorden zong: 'Heel de wereld is een grap'.

•
SPANGA: 401DUTCHOPERAS.COM EXCLUSIVE DOWNLOADS

(ROW)