Reinbert de Leeuw - Menu

Reconstructie 3LP
Buy: € 60.00

XENAKIS MET REINBERT DE LEEUW

De Leeuws aandeel in het Holland Festival 2011 was niet beperkt tot zijn Satie-programma. Hij dirigeerde er werken van Richard Ayres en Wolfgang Rihm en speelde een prominente rol in het Iannis Xenakis (1922-2001) weekeinde. Op 4 en 5 juni volgen liefst vier Xenakis concerten, waarnaast zijn werk als architect wordt getoond in de tentoonstelling Iannis Xenakis: Composer, Architect, Visionary. De Leeuw: ‘Xenakis componeerde muziek waarbij je denkt: wat krijgen we nu!’

Het muzikale gedeelte van het programma begint met Xenakis’ Phlegra uit 1975, uitgevoerd door Asko|Schönberg onder leiding van Reinbert de Leeuw. Phlegra is genoemd naar de plaats waar de mythologische slag tussen de Titanen en de Olympische goden plaatsvond. Met zijn vrolijke, kleurrijke karakter mag het werk voor houtblazers, koper en strijkinstrumenten uitzonderlijk heten in het oeuvre van Xenakis. Ook al omdat percussie, doorgaans het handelsmerk van Xenakis, ontbreekt. Reinbert de Leeuw over Phlegra: “De trompet staat hier, de cello daar, er breken gevechten uit tussen de instrumenten. Het geheel heeft een dramaturgie die ook visueel is: je moet het zien. Phlegra is voor mij een uitdaging omdat het de grenzent van de speelbaarheid opzoekt. Mensen moeten waanzinnig hard en geconcentreerd werken om het te realiseren, maar die spanning is prachtig.”

Over Iannis Xenakis

Xenakis eigen mathematische uitleg van zijn werk bevestigt zijn roep als de meest exacte van de naoorlogse componisten. Hij was dan ook in de eerste plaats ingenieur en werkte vanaf 1947 in Parijs als assistent van de beroemde architect Le Corbusier. Pas begin jaren 50 studeerde hij tegelijkertijd aan het Parijse Conservatoire. In zijn componeren bewoog hij zich in hoog tempo van het serialisme naar volkomen individueel ontwikkelde methoden die leunden op statistische analyses van muzikaal materiaal. Zelf sprak Xenakis vaak over zijn muziek in termen van ‘stochastiek’. Dergelijke muziek laat uit de vele mogelijkheden één van de meest waarschijnlijke tot klinken komen.

Terretektorh

Het eerste avondconcert is geheel gewijd aan Terretektorh, waarin Xenakis experimenteerde met klank door musici in de zaal op te stellen. Het Residentie Orkest speelt het stuk twee keer. Het publiek wordt voor de tweede versie uitgenodigd van plaats te wisselen. Tussendoor speelt Arne Deforce Xenakis’ cellowerk Nomos Alpha, het Residentie Orkest speelt Nomos Gamma en Slagwerk Den Haag speelt in de entreehal van het Muziekgebouw aan ’t IJ Peaux, Métaux. Dat laatste concert is zelfs gratis toegankelijk! Afsluitend hoogtepunt op de zondagavond is een uitvoering van Xenaxis’ 75 minuten durende ballet Kraanerg.

Tentoonstelling

Xenakis werd in zijn muzikale werk duidelijk beïnvloed door zijn achtergrond als architect. Hij zag zijn composities als klankbewegingen in de ruimte. De tentoonstelling Iannis Xenakis: Composer, Architect, Visionary onderzoekt de belangrijke rol die zijn schetsen en tekeningen speelden in zijn werk als componist. Te zien is een verzameling van bijna honderd documenten die tussen 1953 en 1984 tot stand kwam, waaronder handschriften, architectonische tekeningen, concepten, schetsen en grafische partituren. De tentoonstelling was eerder te zien in New York, Montreal en Los Angeles.

RS.